आधुनिक केसरी न्यूज
चंद्रपूर : अरण्य ऋषी म्हणून ओळख असलेले महाराष्ट्रातील उपमुख्य वनसंरक्षक म्हणून निवृत्त झालेले जेष्ठ वन अधिकारी मारुती चितमपल्ली यांचे आज त्यांच्या सोलापूर येथील निवासस्थानी दुःखद निधन झाले. मृत्यू समयी त्यांच्या वय 92 वर्षाचे होते. आपल्या नोकरी दरम्यान केवळ नोकरीमध्येच न रमता वनातील वृक्ष, पशु, पक्षी यांच्यावर मनापासून प्रेम करणारे आणि त्यांच्या बद्दलची संपूर्ण माहिती गोळा करत ती माहिती अतिशय सामान्य भाषेमध्ये सर्वसामान्यांना समजेल अशा पद्धतीने लिखाण करत ज्यांनी वनाला आणि पशुपक्ष्यांना महाराष्ट्राच्या घराघरात पोहोचवलं असे महाराष्ट्रातील अरण्य ऋषी म्हणून ज्यांची ओळख होती असे पद्मश्री पुरस्कार ने सन्मानित मारुती चितमपल्ली यांच्या दुःखद निधनाने एकूणच वनविभागावर शोककळा पसरली आहे.
चितमपल्ली यांचे बालपण महाराष्ट्रातील सोलापूर येथे गेले आणि नंतर त्यांनी कोइम्बतूर येथील राज्य वन सेवा महाविद्यालयात शिक्षण घेतले. त्यांनी त्यांच्या कारकिर्दीची सुरुवात महाराष्ट्र राज्य सरकारच्या वन सेवेपासून केली. त्यांच्या कारकिर्दीत त्यांनी महाराष्ट्रातील विविध जंगले आणि राष्ट्रीय उद्यानांमध्ये काम केले. या क्षेत्रातील त्यांच्या अनुभवांनी त्यांच्या साहित्यकृतींचा पाया घातला, जे प्रामुख्याने मराठीत लिहिले गेले आहे.महाराष्ट्रातील उपमुख्य वनसंरक्षक म्हणून ते निवृत्त झाले. चितमपल्ली यांनी वन्यजीव अभयारण्ये आणि कर्नाळा पक्षी अभयारण्य, नवेगाव राष्ट्रीय उद्यान, नागझिरा वन्यजीव अभयारण्य आणि मेळघाट व्याघ्र प्रकल्प यासारख्या राष्ट्रीय उद्यानांच्या विकासात महत्त्वपूर्ण योगदान दिले आहे. त्यांनी नागझिरा आणि मेळघाट येथे विस्थापित वन्यजीवांसाठी अनाथाश्रमांची निर्मिती देखील केली.वनविभागामध्ये नोकरी करत असतानाच त्यांनी आपल्या अनुभवाला शब्दांची जोड देता यावी यासाठी लेखन कौशल्याचे धडे प्रसिद्ध मराठी लेखक गोपाळ नीलकंठ दांडेकर यांच्या मार्गदर्शनाखाली घेतले. त्यांच्या साहित्यिक योगदानाची दखल घेऊन, त्यांनी २००६ मध्ये सोलापूर येथे झालेल्या मराठी साहित्य संमेलनाचे अध्यक्षपदही भूषवले होते.मारुती चितमपल्ली यांना २०१७ मध्ये महाराष्ट्र सरकारकडून विंदा करंदीकर स्मृती जीवनगौरव पुरस्काराने गौरविण्यात आले होते. . तर, जानेवारी २०२५ मध्ये, त्यांना भारत सरकारने पद्मश्री या भारतातील चौथ्या सर्वोच्च नागरी पुरस्काराने सन्मानित केले.
चितमपल्ली यांच्या काही साहित्यकलाकृती खालीलप्रमाणे आहेतः
रतावा (रातवा)
रानवाटा (रानवाटा)
निलावंती (निळावंती)
प्राणीकोश (प्राणीकोश)
पक्षीकोश (पक्षीकोश)
सुवर्ण गरुड (सुवर्ण गरुड)
निसर्गवाचन (निसर्गवाचन)
शब्दांचे धन (शब्दांचे धन)
जंगलाचे देणे (जंगलाचं देणे)
मृगपक्षीशास्त्र (मृगपक्षीशास्त्र)
केशराचा पाऊस (केशराचा पाऊस)
घरट्या पालिकडे (घरट्या पलिकडे)
आनंददायी बगळे (आनंददायी बगळे)
पक्षी जया दिगंतरा (पक्षी जाय दिगंतरा)
चित्रग्रीवः एका कबुतराची कथा (चित्रग्रीव : एका कबुतराची कथा)
नवेगाव बांधाचे दिवस (नवेगाव बांधाचे दिवस)
चैत्रपालवीः २००४
चकवा चंदन : एक वनोपनिषद (चकवा चांदण : एक वनोपनिषद) (आत्मचरित्र)
हंसदेव यांच्या मृगपक्षीशास्त्राचा परिचय (इंग्रजीमध्ये)
Comment List